Artikelen over schrijven en schijfonderwijs

Schrijven algemeen

Schrijfonderwijs algemeen

  • Schrijven in de basisschool: inleiding en algemeen overzicht
  • schrijf-en oefencriteria
    Aandachtpunten voor goed methode-, blok- en schoolhandschrift.
  • Hoe leert een kind schrijven?
    De Belgische auteur Marc Litière schreef een strategie voor de manier waarop kinderen het schrijven wordt aangeleerd. De auteur hamert op de basisvoorwaarden die moeten worden vervuld. De basisregel moet zijn: "Goed aanleren is veel efficiënter dan remediëren" (p.59). Dus beter wat langer wachten met het vormen van letters en eerder oefenen op de bewegingsvaardigheid.
    Downloads:
    • schema’s uit het boek
    • werkbladen met oefeningen

Zit-schrijfhouding en penhantering

  • Zitbal
    Het is even wennen, maar het effect is verbluffend volgens fysiotherapeute S. Dunnewold uit Wassenaar. Ze presenteerde in 2001 in het Nationaal Schoolmuseum te Rotterdam de zitbal voor basisscholieren.
  • Handigheid genetisch bepaald
    Een artikel over het onstaan van de handvoorkeur.
  • Linkshandigheid en ambidextrie
    Een artikel over de historische ontwikkeling van opvattingen over onstaan van linkshandigheid.

Motoriek en penhantering

  • Penhantering: boeken vol kun je er over schrijven, vooral over hoe het niet moet. In het artikel Penhantering: een goede gewoonte
    een pleidooi aan het het adres van alle leerkrachten (in spé) om mee te werken aan een goede gewoontevorming
  • Ergonomisch verantwoord schrijven
    Een meerderheid van de leerlingen schrijft met een verkeerde greep en in een verkeerde houding.
    Dit levert talloze kinderen dagelijks veel onnodig ongemak op. Met inzicht in de oorzaken is veel te voorkomen. Een artikel met een aantal praktische tips. 

Schrijfproblemen

  • Schrijfproblemen en bewegen
    Een artikel van Monique Derwig over haar boek Schrijfkriebels
  • Dyslexie
    Dyslectici hebben moeite met lezen en schrijven. Ze maken veel fouten, zijn traag en zien op tegen lees- en schrijfwerk. In dit artikel wordt ingegaan op het ontstaan van dyslexie en specifieke problemen van deze kinderen in de basisschool.
  • Kriebels, krabbels en hanepoten
    Een korte samenvatting van dit standaardwerk.
  • Vloeiend schrijven met schrijfdans
    Een artikel over schrijfdans 2 van de auteur Ragnils Oussoren-Voors (eerder verschen in De wereld van het jonge kind, nr. 6.
  • Een recensie van dit artikel

Voorbereidend en aanvankelijk schrijven

  • Functioneel geletterd
    Een artikel over ontluikende geletterdheid bij jonge kinderen.
  • Beginnen met cursief schrift?
    In de praktijk van het basisonderwijs zien we nog heel vaak dat kinderen twee geheel verschillende schrifttypen leren. Nadat eerst enkele maanden, ter ondersteuning van het leesonderwijs, schrijfoefeningen met drukletters zijn uitgevoerd, worden de "echte" schrijfletters geïntroduceerd. Een vraag van didactisch belang is of de confrontatie binnen korte tijd van zulke uiteenlopende bewegingstypen als blokschrift en verbonden, cursief schrift niet nadelig is voor de ontwikkeling van een goed handschrift.
  • Blokletters
    Het gebruiken van blokletters in groep 3 is altijd een bron van discussie geweest. Is het wel handig en zinvol om eerst blokletters aan te leren en daarna de schrijfletters?
  • Samengaan van lezen en schrijven
    In de taaldidactiek wordt het begrip schrijven meestal gehanteerd als stellen. Over de manier waarop lezen en schrijven samengaan wordt in sommige gevallen door lees- en schrijfdidactici verschillend gedacht. In de schrijfdidactiek gaat men er van uit dat kinderen geen leesletters moeten leren schrijven, omdat dat de overgang naar de schrijfletters (het verbonden schrift) extra bemoeilijkt.
  • Lezen, taal, schrijven
    Een kort overzicht van de gang van zaken bij het aanvankelijk taal-lees-schrijfonderwijs zoals dit nog op vele scholen gebruikelijk is, dient als achtergrond voor het denken over fouten en foutenpatronen.

Voortgezet schrijven

  • Handschriftontwikkeling in de bovenbouw
    Lessuggesties en aanbevelingen voor het verantwoord ontwikkelen van een persoonlijk handschrift bij de kinderen van groep 6 t/m 8
  • Bevorderen van zelfreflectie bij kinderen
    Het nakijken van werk is een 'vak apart'. Het moet een meerwaarde opleveren voor zowel de leerkracht als de leerling. In dit artikel geeft Sabrine van Everdingen een aantal suggesties.
  • Het alfabet
    Een werkblad voor de stage en informatie over ontstaan en geschiedenis van het alfabet.